Portretfotografie op locatie deel I

Inleiding

Portretfotografie is iets waar ik mij niet direct aan gewaagd heb toen ik 13 jaar geleden begon met fotografie. Het inrichten van een studio, het leren gebruiken van flitslicht, het aansturen van mensen; ik vond het nogal ingewikkeld, veel gedoe en ook wel een beetje eng. Toch zocht ik naar iets meer in mijn fotografie dan enkel landschappen en straatbeelden. Vooral dat laatste kon mij niet zo meer bekoren en in de landschapsfotografie kwam ik er achter dat ik foto’s interessanter vond als er iets menselijks in terug te vinden was. Op zoek naar dat menselijke heb ik toen twee tweedehands studioflitsers gekocht en ben mij gaan verdiepen in studiofotografie. Diegene die mij al langer volgen weten dat dit heeft geresulteerd in een grote hoeveelheid (zelf)portretten met verschillende belichtingsmethoden, terwijl ik op zoek ging naar mijn eigen stijl.

De studio verlaten voor portretten deed ik vrijwel nooit. In de 8 jaar dat ik bezig ben met portretfotografie, heb ik eigenlijk maar een handjevol locaties bezocht (het spoorwegmuseum in Utrecht, Café Camille in Beverwijk en Slot Assumburg in Heemskerk als voornaamste). Daar wil ik nu graag verandering in brengen. Altijd maar zwarte achtergronden zijn ook maar zo.. zwart en de moderne technologie maakt het steeds makkelijker om niet gebonden te zijn aan stopcontacten etc. Ik voel aan mijn fotografiewater dat het tijd wordt om mijn horizon te verbreden. Graag neem ik jullie in deze blog mee naar mijn fotoshoots op locatie. Het idee is dat dit een ongoing serie wordt, waarbij ik steeds iets vertel over de locatie, wat ik heb meegenomen, iets over de foto’s en als laatste wat ik geleerd heb van de desbetreffende shoot. Zo kunnen jullie er misschien ook lering uit trekken. Als jullie netjes twee aan twee in de rij gaan staan, dan kunnen we vertrekken. Lets go!

De locatie - Schinvelder Hoeve

Dit keer was ik in Schinveld, Noord-Limburg. Schinveld is gelegen aan de grens met Duitsland, net ten noorden van Brussum en Heerlen. Mijn lieftallige vriendin Mirjam (IG: Mirjams Memories) had een aantal nachtjes geboekt bij de Schinvelder Hoeve. De Schinvelder Hoeve is gevestigd in een boerderij uit de veertiende eeuw en doet tegenwoordig dienst als evenementenlocatie en kleinschalig hotel. Het pand is wel gemoderniseerd hoor. Er lopen dus niet constant ratten rond en het toilet is geen houten poepdoos in de binnentuin of een emmer die je daarna uit het raam leeg moet kieperen. Leuke tijd, die veertiende eeuw! Afijn, wij leven in de 21e eeuw en de boerderij voldoet aan alle gemakken van dien.

Op de foto’s van de locatie werd al snel duidelijk dat deze boerderij erg fotogeniek is. Zo zagen wij op de website foto’s van een mooie houten trap, een gewelfde kelder en grote ramen. Heel tof dus om foto’s te maken! Ik heb, voordat we heen gingen, geen toestemming gevraagd en dus was het nog even een gok of de eigenaren akkoord zouden geven op het nemen van foto’s, maar een goede voorbereiding is het halve werk. Uiteindelijk heb ik op de laatste ochtend toestemming gevraagd en gelukkig werd daar positief op gereageerd. De voorwaarde was, dat ik een aantal foto’s door zou sturen. Dat is in dit digitale tijdperk geen probleem natuurlijk!

Wat ik mee heb genomen

In mijn fototas zat dit keer een Canon EOS R5 (die ga je vaker tegenkomen want het is de enige camera die ik heb 😊), Canon RF35mm f/1.8 macro, Canon RF50mm f/1.2L, Canon RF85mm f/1.8 Macro en de Sigma 105mm f/1.4 ART. Tevens had ik, ter voorbereiding op de fotoshoot dus, mijn Godox AD200 pro flitser (200W/s en nauwelijks groter dan een rapportageflitser) in de auto gelegd, voorzien van een pop-up softbox en natuurlijk een statief waar de AD200 Pro op kan worden gezet. Dat is dan ook het fijne van met de auto op vakantie: zo lang je ruimte hebt kun je eigenlijk alles meenemen dat je wilt. Je hoeft er toch niet constant mee te zeulen. Naast apparatuur hebben we een mooie jurk ingepakt. Deze jurk heb ik via een Facebookgroep gekocht als onderdeel van een opruimingsactie van LijouVintage en leek ons zeer geschikt voor dergelijke locatie.

De foto’s

Ik vind het leuk als de stijl van het model enigszins past bij de locatie waar we de shoot hebben. Ik ben absoluut geen historicus en hecht weinig waarde aan “die jurk werd gedragen van 1890-1906 en het gebouw komt uit 1910 dus het beeld is onrealistisch”, maar het voegt toch wel wat toe als je model bijvoorbeeld een beetje ouderwets ogende jurk draagt als de locatie ook ouderwets oogt.

De eerste locatie waar we aan de slag zijn gegaan is de houten trap die je bij binnenkomst direct te zien krijgt. Op de foto’s op internet was al duidelijk te zien dat er een groot raam naast de trap zit. Deze heb ik gebruikt als hoofdlicht. Het was niet al te zonnig buiten dus het licht was prettig diffuus. Ik had gehoopt op blauwe lucht met fel zonlicht (zoals het de dagen ervoor was), maar bij nader inzien was ik blij dat dit niet het geval was. Dit was de eerste foto:

Het licht dat van links komt, komt van het grote raam. Het licht dat van rechts komt, komt van de flitser. Ik had mijn Godox AD200 (voorzien van 60cm octabox) op 1/128e power gezet. Naar mijn smaak was de belichting nu erg plat. Om dit te verhelpen heb ik de flitser op 1/256e van zijn kracht gezet maar ook nu was de vulflits nog te fel. Gelukkig had ik nog heel wat ruimte om mij in te bewegen en heb ik de flitser een stuk verder naar achter gezet. De inverse square law, zoals het ding heet, vertelt ons dat als de afstand tussen flitser en onderwerp verdubbeld, de lichtintensiteit op het onderwerp halveert. Een verdubbeling van afstand betekent dus een stop minder licht. De foto was direct een stuk minder plat belicht terwijl de details in de schaduwen zijn behouden. Zo zie ik het graag!

Even een sidenote: Toen ik mijn eerste flitser kocht was dat er een met een vermogen van 400Ws. Ik had weinig verstand van flitsers en ik dacht dat ik dergelijk power wel nodig zou hebben. Echter, de vraag is vrijwel altijd niet hoe hard de flitser kan, maar hoe zacht. Kun je nagaan: Ik heb nu een flitser met 200Ws (de helft) en deze flitst op 1/256e van zijn kracht. Dat is dus bijna niets! Als je een flitser koopt, staar je dan niet blind op een gigantische hoeveelheid kracht (in Ws), maar kijk juist hoe laag deze kan.

Deze foto is genomen met de RF50mm f/1.2. Verdere instellingen zijn een sluitertijd van 1/250s, diafragma van f/1.2 en ISO100. Met deze instellingen zijn we aan onze shoot begonnen. Ik begin altijd gewoon en gaandeweg valt dan het beeld op zijn plaats, zoals ik dat hebben wil. Soms spontaan, soms puur door regie maar meestal door een combinatie van beide. Voor je het weet ben je alweer drie kwartier verder!

De tweede locatie was een ruimte met een groot raam, zware gordijnen, een prachtige oude (dans)vloer en een grote spiegel. Het eerste idee was om de spiegel weg te halen, maar toen we eenmaal in de ruimte stonden heb ik besloten deze te laten staan en in te zetten als prop.

Voor deze foto heb ik geen flitser gebruikt. Het raam was dusdanig groot dat het licht mooi om Mirjam heen vormt. Dat doen grote lichtbronnen en dat is heel fijn (als dat is wat je wilt bereiken). Tevens was de ruimte te klein om een flitser op voldoende afstand te zetten. Om deze foto te maken heb ik mijn ISO verhoogt naar ISO400. Ik had het idee dat Mirjam wat voor de spiegel moest bewegen en ik wilde een sluitertijd die nét snel genoeg was om beweging te bevriezen.

Een makkelijke en veilige compositie bij een gebouw met grote ramen is het model in de vensterbank plaatsen. Dit hebben we dan ook gedaan (in dezelfde kamer), maar we liepen daar tegen één probleem aan: de radiatoren onder het raam. Deze vallen heel erg uit de toon!

Wat ik heb geleerd

1. Brutalen hebben de halve wereld. Als je iets wilt weten of vragen, doe dat dan gewoon! Als je denkt dat mensen dat vreemd vinden, of misschien zelfs vervelend: niets is minder waar. De meeste mensen vinden het juist heel leuk om ergens bij betrokken te worden. Gedachten zijn geen feiten en invullen voor een ander of “voorspellen” wat er gaat gebeuren werkt je alleen maar tegen.

2. Neem niet teveel gear mee. Ik had van tevoren al het idee om Mirjam te fotograferen en de boerderij als setting te gebruiken. Een Sigma 105mm meezeulen (dat ding heeft niet voor niets de bijnaam dikke Bertha) is dan niet zo zinvol. Daarbij komt dat minder gear, zorgt voor minder keuze stress. Ik fotografeer zelf graag met prime lenzen (PrimeMinister hé 😊) zodat ik niet bezig ben met zoomen, maar meer met framen.

3. Wees niet bang om je flitser in te zetten om het licht te balanceren en de schaduwen wat op te vullen. Het is tegenwoordig super handig dat een flitser niet meer aan het stopcontact hoeft te hangen. Ik gebruik zelf een Godox AD200 pro, welke klein en handzaam is en krachtig genoeg voor 90% van wat ik er mee wil doen. Als je echt meer power wilt dan de zon, dan kan je beter een AD400 of zelfs AD600 aanschaffen, welke ook op accu’s werken. Neem wel een softbox o.i.d. mee, anders worden schaduwen heel erg hard.

4. Bereidt je voor. We wisten van te voren dat de Schinvelderhoeve een hele mooie oude boerderij is geweest en hebben een kledingstuk meegenomen die, naar verwachting, goed bij de setting zou passen. Als je met de auto op vakantie gaat, is het een kleine moeite om een extra jurk mee te nemen. Kijk van te voren bijvoorbeeld naar de foto’s van de locatie en gebruik bijvoorbeeld Google Maps om de omgeving te bekijken.

Afsluiting

Ik hoop dat jullie dit avontuur interessant hebben gevonden en dat jullie er ook nog eens wat van geleerd hebben. Ik zal deze serie voortzetten, de volgende keer dat ik op locatie ga fotograferen. Misschien is het weer een mooi oud gebouw, of misschien midden in de grote stad. Wie weet! Ik heb in iedergeval erg genoten van deze shoot en locatie. Tot de volgende keer!